21 Aralık 2014 Pazar

Edge of Tomorrow (2014)


Film biterken, "credits" geçerken bu çalıyordu. Belki yazıyı okurken dinlemek isteyebilirsiniz.



Merhaba. Uzun süredir yoktum. Bugün, Hollywood tarafından oldukça yüksek düzeyde promote edilen, Hiroshi Sakurazaka diye bir ağabeyin All You Need is Kill adlı hikayesiden esinlenilip yapılmış Edge of Tomorrow adlı filmi izledim ve nedense yazasım geldi. Elimden geldiği kadar iyi bir dönüş yapmak istiyorum.

Asıl mesele; Türkçesi "Zaman Döngüsü", İngilizcesi "Time Loop" ya da "Temporal Lop" olan bilimsel teoriyi konsept olarak kabul etmiş bir film. Peki bu Zaman Döngüsü tam olarak nedir? Bir çeşit dejavu. Ya da dejavu'nun bir üst modeli. Aslında tanımlaması pek kolay bir kavram değil. Bu yüzden tanımlamamız lazım. Bunun için yine Wikipedia'dan ve bir ekşi sözlük entry'sinden yardım alacağız;

Wikipedia (http://en.wikipedia.org/wiki/Time_loop) diyor ki;
A time loop or temporal loop is a scientific theory, used as common plot device in science fiction (especially in universes where time travel is commonplace) where a certain length of time (such as a few hours, or a few days) repeats over and over. When the time loop "resets", the memories of most characters are reset, and behave as though they're not aware of the loop. The plot is advanced by having one or more central characters retain their memory or become aware of the loop, sometimes through déjà vu.
Bu da ekşi sözlük'teki bahsettiğim entry. Gayet ayrıntılı ve örneklendirilmiş bir tanım. Yazan arkadaş birgün bu yazıyı okursa, teşekkürlerimi kabul ederse mutlu olurum. (https://eksisozluk.com/entry/29370912)
bu bilimkurgu konseptinde belirli bir an tekrar tekrar yaşanabileceği gibi aynı gün de tekrar tekrar yaşanabilir. başlagıçta ana karakterler de zaman diliminin sıfırlanıp tekrarlandığının farkında değildir. her sabah kalkarsınız, saat tam 09:16'da caddede bir kaza olur, ambulans gelir. saat tam 10:27'de patronunuz sizi arayarak kovulduğunuzu söyler. bu olaylar sıfırlanıp her gün baştan yaşanır, yeni bir güne uyandığınızı zannedersiniz ancak aslında aynı şeyi defalarca yaşamışsınızdır. bir süre sonra ana karakterlerden biri ya da birkaçı deja vu şeklinde aynı olayları daha önce de yaşadığı hissine kapılır. aynı şeyleri birkaç gün daha yaşadıktan sonra aynı zaman diliminin tekrarlanıp durduğunu farkeder. ancak bu sefer de bu döngüden çıkmak için ne yapacağını bilemez. kimse onu anlamaz, kimse ona inanmaz. genelde döngü olmasına sebebiyet veren bir hata, kötü bir olay vardır ve sürekli tekrarlanmaktadır. ancak bu telafi edildiğinde ve düzeltildiğinde döngüden çıkılır.
Tabi bu tema bugüne kadar ilk defa kullanılmadı. Ben filmi izlemeye başlarken bu konseptte olduğunu bilmiyordum ama hemen hemen filmin en başlarında bunu gördüm ve aklıma ilk olarak Los cronocrímenes ve Source Code filmleri geldi. Daha sonrada minik bir araştırma sonucu bu wikipedia listesine ulaştım.

"List of films features time loops"

İçinden izlediklerim de var izlemediklerim de. Mutlaka Time Loop olayını işleyen ve bu listede olmayan başka filmler de var. Yani on beş dakikadır demek istediğim şey; bu filmi farklı/iyi yapan şey Time Loop teorisi ile ilgilenmesi değil. Normalde çok başarılı ve ilgiye değer bu konu bu filmi sadece "iyi film" yapmış. Asıl değinilen şey ise Militarizm ve Militarizm ile doğan güç.

Bu gördüğüm birçok "2014'ün en iyi filmleri" listelerinde yer edinen filmdeki asıl mesaj "güçlü ordu" mesajıydı. Nasıl ve neden?

Filmi kısaca özetlemek gerekiyor;
Amerikan Ordusu tarafından görevlendirilmiş ve savaş sanatı hakkında hiçbir bilgisi ve yeterliliği bulunmayan bir Binbaşı, İngiliz Ordusu'na bireysel katılımı artırmak için PR çalışmaları yapmak üzere Londra'ya gönderiliyor. Fakat normal şartlarda basit ve çantada keklik bir askeri operasyon için görevlendiriliyor. Ancak işler beklenildiği gibi gelişmiyor ve insan üstü yaratıklar tarafından büyük bir katliam gerçekleştiriyor. Bu katliamın henüz başlarında Binbaşı söz konusu yaratıklarca öldürülüyor ancak gerçekleşen mucize ile kanına karışan bir madde sonucu Binbaşı "Zaman Döngüsü" yeteneği kazanıyor ve İngiliz Ordusu'na katıldığı an Checkpoint olarak, her öldüğünde yeniden aynı günü ve anları yaşamaya başlıyor. Neticesinde de bu özelliğini kullanarak ve bir yandan da kendisini savaş sanatları anlamında eğiterek, insan ırkı ile yaratıkların arasındaki savaşı kazanmak için çalışmaya başlıyor.
Peki nasıl bir ordu bu?

Devasa, güçlü, gösterişli... Ayrıca birçok romanda ve filmde karşılaştığımız insan üstü askerlerle "SUPERSOLDIER" donanmış bir ordu. Görselde mevcut.

*Görseli büyük boyutta görmek için resmin üzerine tıklayabilirsiniz.
Bu asker tipinin polis versiyonu için "ROBOCOP" gösterilebilir. Biraz daha ilkel versiyonu içinse "CAPTAIN AMERİCA" rahatlıkla örnek olarak verilebilir. Bu iki karakter ve benzerlerinin hepsi ama hepsi normal şartlarda halk için savaşan birer koruyucu melek işlevindedirler ama aslında gücü temsil ederler. Hizmet ettikleri kurum(?) için insanları korurken, aslında bir yandan da bu kurumun MUTLAK büyüklüğüne dikkat çekerler. Tıpkı Nolan'ın son Batman filmi'nde olduğu gibi; böyle bir süper kahraman gerektiği zaman polislerle birlikte baş kaldıran halk ile birebir çatışmaya girebilmeyi göze alabilir. Bu konuda demek istediklerim sanırım yeterince açık.

Bir de ifşa niteliğinde; gerçek hayatta da bu asker tiplemesi için yaptığı çalışmalarla gündeme en fazla DARPA adlı kurum geliyor. Yıllık 2,000.000.000 $ bütçesi ile insandan Super Soldier üretmeyi hedefleyen bir ABD devlet kurumu. Paranoya ve komplo teorisi okumayı/üretmeyi sevenler için nefis bir kategori. "Bu tarz askerler ile kurulmuş bir ordu, bu dünyada nelere kadir?" diye sormadan edemiyorum doğrusu.  Altta DARPA ile alakalı birkaç link vereceğim. Belki ilgilenmek isteyebilirsiniz;
Resmi internet sitesi: http://www.darpa.mil/default.aspxDARPA hk. bir makale: http://www.occupycorporatism.com/darpa-continues-human-experiments-to-create-military-super-soldiers/Wikipedia sayfası: http://en.wikipedia.org/wiki/DARPATwitter sayfası: https://twitter.com/darpa (Görsellere vs. dikkat edin. Korkutucu fotoğraflar)
Bir saattir anlatmaya çalıştığım şey aslında çok net; bu film askeri egemenlik ya da bir diğer ismiyle militarizm övgüsü yapıyor. Filmi izleyenlerin hatırlayabileceği gibi işbirliği halindeki ABD, İngiltere, Rusya ve Çin ordusu da dünyadaki tekelci hakimiyetin koruyucusu olacak bir çeşit dünya ordusu fikrine geçiş için ince bir mesaj niteliği taşıyor. İşin siyasi boyutunu burada tartışmak pek mantıklı değil ama insanların farkındalık sağlaması gereken çok önemli bir konu olduğunu düşünüyorum. Bu yüzden de paylaşmak istiyorum. Mesela DARPA gibi bir şirketin bu ve bunun gibi militarizm övgüsü yapan filmler ile alakalı ne düşündüğünü/yaptığını merak ediyorum. Bu şirketlerin masumiyetine dünya halkları ne kadar güvenebilir? Düşünmeden edemiyorum açıkcası.

Söylemek istediklerim bu kadar.

Tabi filmin sinematografik anlamdaki başarısını da gözardı etmemek lazım.

8 Ekim 2014 Çarşamba

Merhaba

Film izlemeye devam. Yazmaya, ikinci bir emir gelmezse, son. Hayat memat meselesi sonuçta. Kusuruma bakmayın okumayanlar.